گروه فرهنگی «سراج24»: فیلم عاشورایی «هیهات» در این روزها اکران محدودی را در سالن های سینمایی دارد و در میان آثاری با نگاه سخیف کمدی و فیلم هایی با درون مایه خیانت به فیلمی ارزشمدار و دینی تنها چند سالن و سانس هایی نامناسب داده اند و این وظیفه رسانه های انقلابی است که درباره این اثر عاشورایی برای مخاطبان اطلاع رسانی کنند و آن ها را تشویق به حضور در سالن های سینمایی برای مشاهده این فیلم نمایند؛ مساله ای که متاسفانه چندان مورد توجه و کوشش رسانه ها قرار نگرفته است! در گفت و گوی پیش رو به سراغ دانش اقباشاوی یکی از 4 کارگردان اثر 4 اپیزودی «هیهات» رفتیم و این کارگردان جوان درباره شکل گیری فیلم «هیهات» با «سراج24» به گفت و گو نشست که متن آن تقدیم مخاطبان می شود.
مهم ترین هدف و دغدغه ای که برای ساخت فیلم عاشورایی «هیهات» در نظر داشتید، چه بود؟
دو مساله از ابتدا برایم به شکل قطعی درآمد که در حال و هوایی کار کنم که به آن آشنایی دارم و مساله دیگر این که با توجه به این که عاشورا ابعاد و مفاهیم مختلفی دارد بیشتر دوست داشتم تا درباره ایثار فیلم بسازم. ما سعی کردیم در کل نگاه های متفاوتی نسبت به واقعه عاشورا داشته باشیم و هر مخاطبی با تماشای این فیلم همراه و علاقمند به آن شود. حالا امکان دارد برخی یک و یا چند اپیزود را بیشتر دوست داشته باشند و اگر بخواهیم راحت بگوییم «هیهات» اثری چند وجهی است که می تواند هر تماشاگری را راضی کند.
درباره شکل اپیزودیک فیلم و این که چه مبنایی را برای پیوند ساختاری 4 اپیزود فیلم در نظر داشتید، توضیحاتی ارائه کنید.
برخی ها به اشتباه فکر می کنند که فیلم اپیزودیک باید حتما داستان هایی داشته باشد که در درون هم رفته و یا بازیگران مشترکی داشته باشد. این ها تعابیری اشتباه است، مگر این که اثری اپیزودیک تنها یک کارگردان داشته باشد و بخواهد این گونه اپیزودها را در دل هم قرار دهد. در آثار اپیزودیک تاریخ سینمای جهان و ایران شاهد بخش های مختلفی در فیلم های اپیزودیک بودیم. فیلم های زیادی با استفاده از فیلمسازان شناخته شده ساخته شدند که هر کدام نگاه متفاوتی دارند مانند فیلم «قصه های کیش» یا «قصه های شهر جنگی» که فیلمسازان مختلفی با سلایق متفاوتی دارند. ساخت فیلمی اپیزودیک درباره مفهومی دینی مانند «هیهات» از دشوارترین نمونه های ساخت فیلم است. این نوع فیلم ساختن که دچار شعارگرایی هم نشود نیاز به مشارکتی جدی و ایثاری میان فیلمسازان دارد که بتوانند همراه با تهیه کننده به نگاهی مشترک برسند و بتوانند طیف های مختلف را جذب کنند که ما هم در جلسات زیادی که داشتیم به این انسجام رسیدیم.
مخاطب فیلم «هیهات» چه مفاهیمی را می تواند در میان اپیزودهای چهارگانه فیلم بیابد؟
«هیهات» فیلمی چهار فصلی است که در عین داشتن وحدت رویه می تواند فضاهای مختلفی را برای تماشاگران متفاوت نمایش دهد. تماشاگری که بُعد ایثار در عاشورا برایش برجسته تر است دنبال اپیزودی در این باره می رود و مخاطب مفهومی چون عزت نفس به سراغ اپیزود سید روح الله حجازی می رود. مخاطبی که دنبال شهادت و آگاهی بخشی از نوع زینبی است به سراغ اپیزود هادی مقدم دوست می رود و کسانی که دنبال توسل و عشق به اهل بیت(ع) هستند به سراغ اپیزود هادی نائیجی می روند. از این نظر ما همه نوع طیفی در این فیلم را می توانیم جذب کنیم.
اثر عاشورایی «هیهات» چه نسبتی با سینمای مدرن امروز دارد؟ در واقع در میان آثار دینی سینمای جهان «هیهات» را باید چگونه دید؟
مخاطبان در جهان دنبال فیلمی سرراست و قصه گو هستند و اگر فیلمی دچار نوآوری در فیلم باشد بخشی از مخاطبانش کم می شود. من هم دنبال همین نوع سینما هستم. هر نوع تجربه فرمی باعث می شود که مخاطبان خاص بیشتر و مخاطب عام کمتر شود. ما در چهار اپیزود فیلم «هیهات» ساختار منسجمی داریم و بازتاب هایی که از مخاطبان و از اساتید سینما گرفتیم بسیار قابل ستایش بوده است. ما از ساخت این فیلم احساس سربلندی می کنیم که اثر استانداردی ساخته ایم. سینمای ایران سرشار از فیلم های لوس و کمدی های سخیف شده است اما ما دنبال مسائل دیگری بودیم.
در فیلم «هیهات» شاهد انتقال مفاهیمی ارزشی هستیم و مفهوم مقاومت از قلب کربلا تا وسط میدان نبرد با کفار داعشی گسترده است. نمایاندن این نوع جغرافیای متنوع برای سازندگان فیلم چقدر برجسته بود؟
ما مفاهیم عاشورایی را سعی کردیم در جغرافیا و موقعیت های مختلف نشان دهیم. البته این خیلی مهم است که در این گونه فیلم ها طوری رفتار کنیم که در عین بیان مفاهیمی والا دچار شعارزدگی نشویم. فیلمی که مقتل حضرت عباس و خطبه حضرت زینب و بسیاری از مفاهیم گرانقدر را بیان می کند و ضریح را هم نشان می دهد اما به هیچ وجه شعارزده نیست. ما منابعی را که بیشتر در منبرهای دینی گفته می شد را به شکل فیلم نشان دادیم و تلاش بچه های گروه این بود که با اثر همراهی کرده و علاقمند باشد.
